Pismo Majów Bibliografia | Menu nawigacyjnePismo Majówe
Pisma logograficzneMajowie
znakówdźwiękirebusachpismoszyfremsylabicznygłoskowegokamienia z RosettyDiego de Landyalfabet LandyprzysłówkówprzyimkówarcheologowieSan BartoloGwatemala
Pismo Majów
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
Stela zapisana glifami Majów
Kierunek czytania pisma Majów
Majowie pisali używając znaków wyrażającymi nie tylko dźwięki, ale przede wszystkim pojęcia (jak rysunki w rebusach). Z chwilą gdy poszło w niepamięć znaczenie tych obrazków, pismo Majów stało się szyfrem prawie niemożliwym do odczytania, tym bardziej że po wielu wiekach znaki, ulegając licznym przemianom, przestały być podobne do przedmiotów, które pierwotnie wyobrażały. Ewoluowało ono powoli od zapisu hieroglificznego, poprzez zapis sylabiczny w kierunku zapisu głoskowego.
Przez pewien czas za majański odpowiednik kamienia z Rosetty uważano zapiski biskupa Diego de Landy, który w swoim dziele Relación de las cosas de Yucatán podał zestaw znaków uważany przezeń za alfabet Majów (tzw. „alfabet Landy”). Obecnie wiadomo jednak, że notatki de Landy dotyczące majańskiego pisma były w dużej mierze błędne. Mimo tego, dzięki zapoczątkowanym w XIX wieku wieloletnim badaniom, pismo hieroglificzne stosowane przez Majów udało się w dużej części rozszyfrować.
Majowie mieli bogate pismo hieroglificzne, którego znaki przedstawiały między innymi: przedmioty, zwierzęta, bogów. Prostsze znaki służyły do wyrażania przysłówków i przyimków. Ustawiając je odpowiednio, pisarze zapisywali krótkie zdania. Zapisywali oni ruchy gwiazd, ważne daty, imiona bogów, przepowiednie kapłanów. W ich tekstach można przeczytać o sojuszach, wojnach, małżeństwach między rodami królewskimi, datach śmierci i narodzin. Święte pismo Majów stało się elementem ozdobnym. Litery wykuwano na płytach kamiennych, ołtarzach, schodach itp. Pismem ozdabiano też biżuterię, muszle, kości, wyroby garncarskie, drewniane sufity czy też ściany.
W 2006 roku archeologowie ogłosili, że próbka pisma odkryta w San Bartolo (północno-wschodnia Gwatemala) jest wyraźnym dowodem na to, że Majowie pisali ponad 2300 lat temu. To kilkaset lat wcześniej niż dotychczas sądzono i 600 lat przed okresem klasycznym cywilizacji, gdy dający się odczytać system pisma wszedł w powszechne użycie.
Bibliografia |
- Maria Stern, Malowane Księgi dawnych narodów Meksyku, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1980, ISBN 83-08-00088-6.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kategorie:
- Pisma logograficzne
- Majowie
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.192","walltime":"0.229","ppvisitednodes":"value":1092,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":58439,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":8315,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":19,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":2,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":0,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["108.30% 182.232 6 Szablon:Szablon_nawigacyjny","100.00% 168.261 1 -total"," 71.57% 120.425 1 Szablon:Pisma_świata"," 20.29% 34.146 1 Szablon:Commonscat"," 18.47% 31.085 1 Szablon:Projekt_siostrzany"," 15.35% 25.820 1 Szablon:Ikona"," 8.01% 13.485 1 Szablon:ISBN"," 4.06% 6.823 1 Szablon:Tnavbar"," 2.81% 4.720 72 Szablon:((("," 2.80% 4.713 72 Szablon:)))"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.073","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":2769553,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1331","timestamp":"20190409213646","ttl":2592000,"transientcontent":false);mw.config.set("wgBackendResponseTime":151,"wgHostname":"mw1263"););
