Мајанско писмо Содржина Јазици | Структура | Наводи | Белешки | Поврзано | Надворешни врски | ПрегледникуProblematic Emblem Glyphs: Examples from Altar de Sacrificios, El Chorro, Rio Azul, and XultunIntroduction to Maya HieroglyphsВовед во мајанското писмоДелумна транскрипција, транслитерација и превод од Храмот на натписиЗборовен фонд на мајанскиотFAMSI податоци за мајанското писмоМајанско писмо во: Гватемала, Лулка на мајанската цивилизацијаMayaweb: Научи како да го напишеш твоето име на мајанско писмоNova online - 'Откривање на мајанскиот код'проширитеќе ја проширитеуу
Никулци за писмаНикулци за МаитеМаиМајански јазициМајанско писмо
писмотоМаите3 век п.н.е.Сан Бартоло, ГватемалаШпанцитеАмерика16 веклогограмиглифовичолти јазикМаиглификерамикаѕидовислоговно
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eтргниu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="mk" dir="ltr"u003Eu003Cpu003EСледете ја Википедија на македонски јазик на u003Cbu003Eu003Cspan class="plainlinks"u003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/mk.wikipedia"u003EFacebooku003C/au003E!u003C/spanu003Eu003C/bu003Enu003C/pu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
Мајанско писмо
Прејди на прегледникот
Прејди на пребарувањето
Мајанска цивилизација |
---|
Маи · јазици · општество |
религија · мајански богови · митологија · човеково жртвување |
архитектура · мајански градови · календар |
текстил · трговија |
музика · писмо |
Историја |
Падот на Маите |
Мајански владетели |
Шпанска колонизација на Јукатан |
Мајанското писмо или мајанските хиероглифи било писмото на кое пишувале Маите до пред-колумбискиот период и денес е единствено дешифрирано староамериканско писмо. Најстарите натписи од писмото датираат од 3 век п.н.е. и се во Сан Бартоло, Гватемала. Писмото се користело постојано сè до доаѓањето на Шпанците во Америка во 16 век. Маите користеле логограми составени од сет слоговни глифови, нешто слично со јапонското писмо денес.
Познато е и со името „мајански хиероглифи“ бидејќи на првите европејци кои дошле во Америка писмото им наликувало на египетските хиероглифи.
Содржина
1 Јазици
2 Структура
3 Наводи
4 Белешки
5 Поврзано
6 Надворешни врски
Јазици |
Денес се верува дека мајанските кодекси и класични текстови биле напишани од свештеници или членови на свештенството. Се пишувало писмена форма на чолти јазик. Можно е маите да го зборувале овој јазик како лингва франка низ целиот регион каде живееле Маи[1]. Покрај овој јазик, писмото се користело и за други јазици.
Структура |
Мајанското писмо се состои од високо развиени глифи, кои биле обоени на керамика, ѕидови. Глифовите биле гравирани, но бојата денес не е сочувана.
Околу три-четвртини од мајанските глифови денес можат да се прочитаат со голем степен на сигурност, доволно да се разбере идеата на нивната структура.
Мајанското писмо е лого-слоговно. Индивидуалните симболи или глифови можат да претставуваат или цел збор или слог. Во некои случаи, еден знак може да биде и двете. Така на пример, календарскиот симбол „маник’“ бил користен за слогот чи. Најверојатно, овие конфликтни читања на симболите произлегле како последица од прифаќање на одредени симболи од различни јазици. Покрај овој феномен, има и различни симболи кои означуваат иста работа. Така, има повеќе симболи за запишување на личната заменка за трето лице u-.
Мајанскиот јазик обично се пишувал во блокови, во колони по два блока и се читаат на следниот начин:
Во секој блок, симболитебиле наредени одозгора па надолу и од лево кон десно, нешто слично како и корејските хангул блокови. Во мајанскиот случај, секој блок тежнее да соодветува со именска или глаголска фраза. Понекогаш мајанските симболи биле заменувани, каде еден елемент од еден симбол ќе замени дел од друг.
Наводи |
Coe, Michael D. (1992). Breaking the Maya Code. London: Thames & Hudson. ISBN 0-500-05061-9.
Houston, Stephen D. (1986) (PDF). Problematic Emblem Glyphs: Examples from Altar de Sacrificios, El Chorro, Rio Azul, and Xultun. Research Reports on Ancient Maya Writing, 3. (Mesoweb online facsimile издание). Washington D.C: Center for Maya Research. ISBN B0006EOYNY. http://www.mesoweb.com/bearc/cmr/03.html.
Houston, Stephen D. (1993). Hieroglyphs and History at Dos Pilas: Dynastic Politics of the Classic Maya. Austin: University of Texas Press. ISBN 0-292-73855-2.
Kettunen, Harri; and Christophe Helmke (2005) (PDF). Introduction to Maya Hieroglyphs. Wayeb and Leiden University. http://www.mesoweb.com/resources/handbook/index.html. посет. 10 октомври 2006 г.
Белешки |
↑ Kettunen and Helmke (2005, p.12)
Поврзано |
- Мајански јазик
Надворешни врски |
- Вовед во мајанското писмо
- Делумна транскрипција, транслитерација и превод од Храмот на натписи
- Зборовен фонд на мајанскиот
- FAMSI податоци за мајанското писмо
- Мајанско писмо во: Гватемала, Лулка на мајанската цивилизација
- Mayaweb: Научи како да го напишеш твоето име на мајанско писмо
- Nova online - 'Откривање на мајанскиот код'
Оваа статија за Маите е никулец. Можете да помогнете со тоа што ќе ја проширите. |
Претколумбовски цивилизации | ||||
---|---|---|---|---|
Америка | Палео-индијанци · Генетика на староседелски Американци · Археологија во Америка · Староседелски народи во Америка | |||
Северна Америка | Северноамерикански претколумбовски култури · Хоупвел · Мисисипска | |||
Средна Америка | Средноамериканска претколумбовска хронологија – Капача – Чичимекани – Чолула – Гран Кокле – Епиолмеци – Хуастеци – Изапа – Миштеци – Олмеци – Пипили – Традиција на гробови на вратило & Теучитлан – Таранскан – Теотивакан – Тлатилко – Толтеци – Тотонаци – Веракруз – Шочипала – Запотек | |||
Јужна Америка | Староседелски народи во Јужна Америка – Претколумбовска хронологија – Кањари – Чачапоја – Чанкај – Чавин – Чиму – Ел Абра – Хидрауличка култура на насипи – Лас Вегас – Лима – Ла Толита – Мантењо Гванкавилка – Мапуче – Моче – Мољо – Муиска – Нарињо – Насканска – Норте Чико – Кимбаја – Сан Агустин – Шуари – Сикан – Таино – Тајрона – Тиванаку – Тиерадентро – Валдивија – Вари | |||
Ацтечко царство | Мајанска цивилизација | Тавантинсују (Инки) | ||
Јазик | Наватлски јазик | Мајански јазици | Кечуански јазик | |
Писмо | Ацтечко писмо | Мајанско писмо | Кипу | |
Религија | Ацтечка религија | Мајанска религија | Религија на Инките | |
Митологија | Ацтечка митологија | Мајанска митологија | Митологија на Инките | |
Календар | Ацтечки календар | Мајански календар | ||
Општество | Ацтечко општество | Мајанско општество | Општество на Инките | |
Инфраструктура | Чинампа | Мајанска архитектура | Архитектура на Инките (патен систем) Земјоделство на Инките | |
Историја | Ацтечка историја | Мајанска историја | Историја на Инките Кралство Куско | |
Луѓе | Моктезума I Моктезума II Куитла Куахтемок | Кинич Ханаб Пакал Текун Уман | Манко Капак Пачакутек Атахуалпа Манко Инка Јупанки | |
Освојувања | Шпанско освојување на Ацтеките (Хернан Кортес) | Шпанско освојување на Јукатан (Франсиско де Монтехо) Шпанско освојување на Гватемала (Педро де Алварадо) | Шпанско освојување на царството на Инките (Франциско Пизаро) | |
Видете исто така | ||||
Портал:Индијанци – Колумбовска разамена – Средноамерикански системи на пишување – Староседелска американска кујна – Староседелско американско грнчарство – Демографска историја на американските староседелци – Претколумбовска уметност – Цртање во Америка пред колонизацијата |
Категории:
- Никулци за писма
- Никулци за Маите
- Маи
- Мајански јазици
- Мајанско писмо
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.172","walltime":"0.267","ppvisitednodes":"value":2724,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":49731,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":11544,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":14,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":319,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 198.539 1 -total"," 35.40% 70.277 4 Шаблон:Цитирана_книга"," 26.92% 53.455 4 Шаблон:Наведување/core"," 26.83% 53.259 1 Шаблон:Мајанска_цивилизација"," 24.65% 48.947 1 Шаблон:Sidebar"," 14.40% 28.583 1 Шаблон:Reflist"," 14.12% 28.025 2 Шаблон:Navbar"," 9.36% 18.591 1 Шаблон:Пред-колумбиски_цивилизации"," 6.58% 13.072 1 Шаблон:Маи-никулец"," 6.26% 12.426 1 Шаблон:Пос"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.009","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":791219,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1264","timestamp":"20190411082013","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u041cu0430u0458u0430u043du0441u043au043e u043fu0438u0441u043cu043e","url":"https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%98%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BC%D0%BE","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q211248","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q211248","author":"@type":"Organization","name":"u0423u0447u0435u0441u043du0438u0446u0438 u043du0430 u0412u0438u043au0438u043cu0435u0434u0438u0438u043du0438 u043fu0440u043eu0435u043au0442u0438","publisher":"@type":"Organization","name":"u0424u043eu043du0434u0430u0446u0438u0458u0430 u0412u0438u043au0438u043cu0435u0434u0438u0458u0430","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2009-06-14T22:03:38Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/33/MayanCalendar.png"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":117,"wgHostname":"mw1267"););